تهویه مطبوع هوا

انواع سیستم های تهویه مطبوع

طبقه بندی سیستم های تهویه مطبوع نیز مانند سیستم های گرمایشی یا سرمایشی می تواند بر اساس سیال ناقل صورت گیرد. زیرا به غیر از تعویض هوا ، تصفیه ، رطوبت گیری ، رطوبت زدایی و کنترل سرعت و وزش هوا ، تامین گرما و سرمای فضای مورد تهویه از مهمترین وظایف سیستم های تهویه مطبوع است.

علاوه بر این فرایندهایی مانند رطوبت زدایی و یا رطوبت زنی می تواند از طریق به کار گیری کوئل های سرد یا گرم صورت گیرد. از این نظر انواع سیستم های تهویه مطبوع شامل سه سیستم تهویه مطبوع تمام هوا ، تهویه مطبوع تمام آب و تهویه مطبوع آب و هوا می شود.

.

 سیستم تهویه مطبوع تمام آب

در سیستمتهویه مطبوع تمام آب که معمولا وسیله تبادل حرارت در آن فن کوئل است. آب سرد یا گرم در سیستم مرکزی تهویه شده و با توجه به فصل روانه فضای مورد نظر می شود. در این سیستم تامین هوای تازه فن کوئل به طور مستقیم از طریق دریچه ای که در پشت فن کوئل و روی نمای خارجی ساختمان نصب می شود ، صورت می گیرد.

سیستم تهویه مطبوع تمام هوا

در سیستم تهویه مطبوع تمام هوا ، هوای مطبوع در محلی دور از اماکن مورد تهویه تهیه شده و توسط کانال به فضای مورد نظر منتقل می شود. در این گونه سیستم ها در صورت استفاده از تجهیزات خودکفا مانند کوره های هوای گرم و یا واحدهای خنک کننده یکپارچه ، نیازی به تهیه و ارسال آب گرم و یا سرد از مرکز تاسیسات اصلی نیست. اما در شرایطی که برای تامین هوای مطبوع از تجهیزاتی هم چون هواساز استفاده شود. ارسال سیال ناقل حرارت مانند بخار ، آب گرم یا آب سرد از مرکز تاسیسات ضرورت پیدا می کند.

به کار گیری اغلب تجهیزات خنک کننده اصلی با کوئل انبساط مستقیم نظیر کولر گازی پنجره ای ، جدا از هم و واحد های خنک کننده یکپارچه کابینتی در قالب سیستم تمام هوا صورت می گیرد. فارغ از تجهیزاتی که امکان سردسازی تراکمی یا جذبی را دارا می باشند ، برخی از تجهیزات خنک کن تبخیری مانند هواشوی و زنت نیز می توانند دراین گونه سیستم ها به کار گرفته شوند.

این سیستم را تنها از این رو تمام هوا می خوانند که برای همه فضاهای مورد تهویه نیازی به لوله کشی آب گرم یا سرد به عنوان سیال ناقل حرارت اصلی نیست.

سیستم تهویه مطبوع هوا – آب

سیستم تهویه مطبوع هوا آب در واقع ترکیبی است از دو سیستم تهویه مطبوع تمام آب و تهویه مطبوع تمام هوا، در این سیستم ها بیشتر بار فضاهای مورد تهویه توسط آب گرم یا سرد ارسالی از مرکز تاسیسات جبران شده و بخش کمتری از این بار توسط هوای گرم یا سرد تامین می شود.

به کار گیری فن کوئل یا واحدهای القایی به عنوان واحد های محلی برای جبران بخش عمده ای از بار فضا و استفاده از هواساز مرکزی برای تامین هوای تازه مشروط بر این که هوای ارسالی تا حدی پیش گرم یا پیش سرد شده باشد نمونه بارزی از این نوع سیستم است.

اغلب تجهیزات تهویه مطبوع به نوعی در گروه تجهیزات تبادل حرارت قرار می گیرند و از این جهت لازم است که راه های مختلف به تجهیزات مولد گرما یا سرما متصل گردند. البته برخی از تجهیزات تهویه مطبوع نیز به صورت یکپارچه  و خودکفا بوده و بخشی از قسمت های داخلی آن ها شامل تجهیزت مولد نیز می شود.

گروهی از این تجهیزات تنها در یک فصل به صورت خود کفا عمل می کنند و در فصل دیگر لازم است که از طریق یک سیستم مرکزی تغیه شوند. بنابراین بر اساس ارتباط تجهیزات تهویه مطبوع با تجهیزات مولد می توان طبقه بندی زیر را برای آنها قائل شد:

تجهیزات تهویه مطبوع وابسته به سیستم های گرمایش و سرمایش مرکزی ( مانند هوا ساز ها )

تجهیزات تهویه مطبوع دو فصلی یکپارچه خود کفا ( مانند پمپ های حرارتی )

تجهیزات تهویه مطبوع نیمه مولد دو فصلی ( مانند هواشوی یا زنت )

انواع شیرها, توپی و بال والو, کشویی

اغلب شیر های صنعتی که بر روی خطوط لوله آب، پتروشیمی یا حتی نفت و گاز نصب می شوند از بین این سه دسته انتخاب می شوند. البته اگر شیر های پروانه ای را در بین آنها در نظر نگیریم و دلیل آن ساختار و نحوه عملکرد کاملا متفاوت آنهاست. شیر های توپی هم شاید خیلی به شیر های کشویی و سوزنی نزدیک نباشند اما مسلما این دسته از شیر ها در یک خط کاربرد مشابهی را داند و حتی شاید بتوان آنها را به سادگی جایگزین شیر های دیگر کرد.

 

البته این شیر ها به شکل های مختلفی تقسیم می شوند، مثلا یک شیر کشویی ممکن است ساختار های متفاوتی داشته باشد اما در این مقاله نگاه کلی به این دسته از شیر ها می اندازیم. این تصاویر به نظر گویا ترین حالت هستند تا تفاوت عمده بین این سه عملگر و شیر را بشناسیم. البته همیشه باید این نکته را در نظر داشته باشید که افراد فنی به چیزی بیشتر از یک تشابه ساختاری تکیه می کنند اما در مورد آماتور ها همین شناخت سطحی کافی است.

شیر توپی Ball Valve

 یک مدل پر مصرف از انواع شیر فلکه های صنعتی است که می توان آن را از تولید کننده های داخلی و همین طور خارجی تامین کرد. انواع مختلفی از این شیر ها وجود دارد که آلیاژ های متنوعی را نیز پشتیبانی می کنند. این شیر ها را همین طور می توان به صورت عملگر های دستی و یا برقی و پنوماتیکی تامین کرد.

 

بال ولو

شیر توپی یا همان بال ولو پرکاربرد ترین نوع شیر صنعتی است که همیشه بسیار پر فروش بوده است و به دلیل تنوع تولید کنندگان ایرانی و خارجی مارک ها و قیمت های مختلفی از این شیر همین طور سایز های مختلفی وجود دارد. شیر توپی کاربرد های بسیاری از صنایع آب و فاضلاب و گازی تا صنایع دارو سازی دارد و به دلیل داشتن چنین گستره ای از آلیاژ های مختلفی نیز تولید می شود به طور مثال این شیر از برنج، فولاد، استیل، چدن نشکن، و پلیمر ساخته می شود. همین طور محرک های این شیر ها بسته به سایز و استفاده از انواع دستی ساده، دستی گیربکسی، پنوماتیک و هیدرولیک تولید می شوند. این شیر ها توان تحمل فشار بالایی دارند و برخی انواع آنها می تواند تا 1000بار فشار را تحمل نماید. معمولا از این شیر ها در خطوطی استفاده می شود که نیاز است شیر به حالت کاملا باز و یا کاملا بسته قرار گیرد.

در بیشتر آنها عمل کردن شیر در حالتی روی میدهد که دسته شیر تا 90 درجه بچرخد. برخی از Ball valve ها دارای عملگرهایی هستند که بصورت دنده خورشیدی کار میکنند. این نوع از دنده ها به شیر اجازه میدهند که از دستـه کوچکتری استفاده کنند ولی نیروی حاصله از آنها به اندازه یک شیر بزرگ میباشد. از شیر توپی برای کنترل جریان در زمانی که سیال فقط گاز باشد میتوان استفاده کرد.مسیر ورود سیال به دو صورت امکان پذیر است. نخست آنکه بصورت کاهش در سطح مقطع که یک ارفیس Orifice داریم که حفره روی گوی، کمتر از ورودی و خروجی شیر میباشد.دوم آنکه بصورت مسیر کاملا” باز که حفره روی گوی به اندازه قطر ورودی و خروجی شیر است.

مزایای استفاده از شیر توپی

از مزابای مهم جهت استفاده از این نوع ولو ها ، عمل کردن در نسبت یک به چهارم بسته بودن و باز بودن مجرای توپی ، یکپارچه بودن قطعات آن و عدم نیاز به روانکاری، عمل کردن سریع در باز و بسته شدن ، وزن کم ،ساختمان فشرده ،نصب و بهره برداری آسان، تغییر سریع جهت جریان، گشتاور پایین مورد نیاز جهت باز و بسته کردن و در نهایت ، قیمت پایین تر نسبت به سایر شیر هاست.

شیر کشویی یا دروازه ای

یکی از پر کاربردترین مدل های شیرفلکه صنعتی را می توان شیرکشویی دانست. این شیر های یک دروازه میانی دارند که مانع عبور سیال از آنها می شود. دسته ای از این شیر ها وجود دارد که به صورت فلنجی تولید می شوند و برای ایق بندی آنها با لوله از گسکت استفاده می کنند. این شیر ها به دلیل ساختارشان نمی توانند به صورت نیمه باز مورد استفاده قرار گیرند.

بدنه این شیر مقاومت خوبی در مقابل فشار دارد و قطعات متحرک آن را به سادگی می توان روغن کاری کرد. جنس بدنه این شیر ها فولادی و یا استیل است و تولید کننده های داخلی زیادی بر روی این مدل شیر ها فعالیت می کنند.این شیر ها در ایران تولید می شوند و البته در بازار نمونه های خارجی این شیر ها نیز وجود دارد. بدنه این شیر ها از جنس فولاد و یا استیل می باشد. از موارد کاربرد این شیر ها می توان به آب و فاضلاب، صنایع پتروشیمی و غذایی اشاره کرد. این شیر ها به صورت کامل باز می شوند و به همین دلیل موجب افت فشار نخواهند شد. دمای قابل تحمل این شیر ها معمولا 175 درجه سانتیگراد میباشد.